Có rất nhiều cảm xúc khi viết về tình yêu muôn thuở. Tình yêu ấy ghi nhớ mãi có thể là một tình bạn, một tình yêu gọi tên nhau là vợ chồng, tình cha mẹ. Có lẽ một phần nào của tình yêu đôi lứa diễn tả một tình yêu từ Thiên Chúa, như một cảm nghiệm của Giêrêmia: "Ta đã yêu ngươi bằng mối tình muôn thuở, nên Ta vẫn dành cho ngươi lòng xót thương.” (Gr 31, 3)
Có người khi nói về tình yêu muôn thuở là một tình yêu cất giữ trong tim, vì khi nói ra lại sai thời điểm. nên cất giữ mãi mối tình muôn thuở. Tình yêu cất giữ trong tim để mãi cầu cho nhau hạnh phúc. Cái tình yêu muôn thuở ấy là cái tình yêu của những con người yêu nhau mà không thuộc về nhau. Có khi tình yêu muôn thuở, Hồ Zếnh viết: “Tình mất vui khi đã vẹn câu thề - Đời chỉ đẹp những khi còn dang dở - Thư viết đừng xong, thuyền trôi chớ đỗ - Cho nghìn sau... lơ lửng... với nghìn xưa.” (Ngập ngừng).
Cái tình yêu muôn thuở, có khi là một tình đau, “Vì mấy khi yêu mà chắc được yêu? Cho rất nhiều song nhận chẳng bao nhiêu” (Thơ “yêu” 1938, Xuân Diệu). Cái tình trao đi vẫn là mãi mãi, song cái đau khổ cũng đến vì tình trao mà chẳng được nhận. Có biết bao cuộc tình đơn phương, tình có trao nhưng nào có ai đó nhận, nên tình vẫn mang một nỗi đau của một người thương nhớ.
Sao lòng còn thương, như mối tình muôn thuở, khi người yêu bỏ ta đi, ta vẫn còn thương. Sự vấn vương của niềm yêu, chẳng ai diễn tả được chỉ cất vào trong thi ca một lời gửi theo gió. “Họ đã xa rồi khôn níu lại – Lòng thương chưa đã mến chưa bưa - Người đi một nửa hồn tôi mất - Một nửa hồn tôi bỗng dại khờ” (Những giọt lệ - Hàn Mặc Tử).
Hoặc một tình yêu rẽ ngang, đi một lối khác, họ chia tay nhau nhưng vẫn cầu mong cho nhau hạnh phúc: “Thôi chào em về giữa phố xá thênh thang. Không gì vui thì hãy gắng nhớ đôi lần.” (Quỳnh hương - Trịnh Công Sơn). Một tình yêu không giận hờn, không trách đời nhau, không đổ lỗi. Họ chỉ mong khi chia tay vẫn giữ được nụ cười dành cho nhau, vẫn cám ơn đời nhau đã cùng chung một đoạn đường: “Nếu không còn được gặp gỡ, giữ cho trọn ân tình xưa. Xin gửi em một lời nguyện được bình yên được bình yên về cuối đời” (Bài không tên cuối cùng tiếp nối – Vũ Thành An)
Tình yêu muôn thuở có nhiều cung bậc của những con người yêu nhau. Họ yêu nhau dành cho nhau những ước nguyyện tươi đẹp dù có thể mất đi, hoặc có thể có những lần chậm hiểu đời nhau, không giữ được lời nhau đã hứa.
Tình yêu đẹp, vì họ không oán hận đời nhau, chỉ tiếc cho nhau những điều cản trở, những lúc không nhường nhịn nhau, để rồi xa nhau, mất nhau. Tình yêu muôn thuở, nó đẹp không phải vì mọi sự đều thuận buồm xuôi mái, nó đẹp bởi vì tình yêu có nhiều điều tiếc cho nhau, đã không vì nhau mà sống cho trọn vẹn.
Đối với Giêrêmia nói về dân Israel với tình yêu Thiên Chúa, cũng giống như giao ước của hai người yêu nhau. Một người giữ gìn tình yêu chung thuỷ, một người cứ lỗi phạm, bao lần đi xa rồi trở về, giận hờn rồi bỏ đi không quay lại. Một người giữ mãi mối tình như đã yêu từ muôn thuở, một người cứ thất hẹn lời hứa, lỗi câu thề ước, để rồi người yêu muôn thuở cứ theo và nài nỉ: “Bởi thế, này Ta sẽ quyến rũ nó, đưa nó vào sa mạc, để cùng nó thổ lộ tâm tình” (Hs 2, 16).
Một tình yêu của người yêu đến cùng, nói lên một cách chân thành và mạnh mẽ, để một lần nói lên tất cả ước mong của tình yêu: “"Ta đã yêu ngươi bằng mối tình muôn thuở, nên Ta vẫn dành cho ngươi lòng xót thương.” (Gr 31, 3)
L.m Giuse Hoàng Kim Toan
